Medeniyetin Yeniden İnşası İçin “Ahilik Sistemi” Önerisi – 2
MAKALE
Paylaş
31.03.2024 12:20
419 okunma
Nejmettin Özdemir

MEDENİYETİ YENİDEN İNŞA ETMEK

Bu hale gelişimizin nedenleri uzun uzun tartışılabilir. Ancak asıl soru şudur; bu durumdan çıkış yolu nedir? Ateşe uçuşan pervaneler gibi felaketine koşan toplumu, bu ateşin kenarından çekip alacak, salime çıkan bir yol bulmak zorundayız.

Kaybettiğimiz toplumsal ahlakı yeniden kazanmak, birlik ve dayanışma ruhunu ayağa kaldırmak, sosyal adaleti sağlamak ve Müslüman Türk’ün muhteşem medeniyetini yeniden inşa etmek zorundayız.

Müslüman Türk Milleti, tarihin her döneminde inancını hayatın her alanında hakim kılmış, toplumsal yaşamı inancı rehberliğinde şekillendirmiştir. Bu manada, 13. yüzyıldan itibaren Türklerde sosyal hayata hakim olan “Ahilik Teşkilatı” sosyo-ekonomik, ahlaki ve kültürel boyutlarıyla bütün bir toplumu kuşatan eşsiz bir sivil toplum yapılanması modelidir.

BİR MEDENİYET HAREKETİ : AHİLİK TEŞKİLATI

Arapçada “kardeşim”, Türkçede “akı” “cömert, yiğit” manalarına gelen Ahi kelimesinden türeyen “Ahilik”  Türklerin yerleşik hayata geçmelerinde özellikle esnaf arasında bir örgütlenme biçimi olarak ortaya çıkmıştır. İslam inancıyla, Türk örf ve adetlerinin sentezinden doğan bir düşünce sistemi olarak 13. yüzyılda Ahi Evran döneminde gelişen Ahilik, Asya’dan Anadolu’ya gelip yerleşen Müslüman Türklerin, yeni topraklarda hayatlarını devam ettirebilmeleri için gerekli maddi ve manevi ortamı oluşturan bir teşkilatlanma tarzı ve sosyal bir kurum olmuştur.

Ahilik Türk Milleti’nin, kültüründe var olan yiğitlik, teşkilâtçılık ve dayanışma özellikleri ile İslâm/fütüvvet ahlâkını yoğurarak, insanlığa sunduğu bir hayat nizamı ve bir medeniyet hareketidir.

Kurmuş olduğu eğitim sistemi ve yetiştirmiş olduğu insan tipi ile tesis ettiği idari, iktisadi, sosyal, kültürel, askerî ve ticari sistemle ahlâkı kurumsallaştıran Ahilik, insanlığı iki dünyada aziz edecek bir sistem sunmuştur. İmanın amele dönüştüğü bir sistem olan Ahilik, Türk-İslâm medeniyetinin mayasını oluşturan insanlık idealidir.

Ahilikte Gaye

Anadolu’daki ilk Türkçe fütüvvetnamelerde Ahiliğin gayesi, insanın dünya ve ahiret mutluluğunu sağlamak ve “Âleme nizâm vermek” olarak belirtilmiştir.

Ahiliğin sosyal ve iktisadi amacı ise, kaliteli üretim sağlamak, üretimi ihtiyaca göre ayarlamak, sanatkârlarda sanat ahlâkını yerleştirmek, Türk halkını ekonomik yönden bağımsız hâle getirmek, ihtiyaç sahibi olanlara her alanda yardım etmek, sanatta, dilde, edebiyatta, müzikte, gelenek ve göreneklerde milli ruh ve heyecanı ayakta tutmak olmuştur.

Dünya-Ahiret Dengesi

Ahilik Türk Milletinin, İslam’ın evren tasavvuruyla yoğurduğu bilgi ve beceri sistemidir. Bu sistemde işgücü ile sermaye, üretici ile tüketici, zengin ile fakir ve millet ile devlet arasında iyi ilişkiler ve denge söz konusudur.

Ahilikte insan-insan, insan-eşya, insan-tabiat ilişkileri insanın dünya ve ahiret mutluluğu ekseninde düzenlenmiştir. Böylece Ahiler, dünya için ahiretini, ahiret için dünyasını terk etmeyen dengeli bir hayat anlayışı geliştirmişlerdir. Ahilik anlayışında insanlar, eşya, tabiat ve dünya, Allah’ın bütün insanlığa bahşettiği emanetler olarak görülür, insanın ve tabiatın sömürülmemesi, aralarında adalet ve denge ilkeleri korunarak bireysel ve toplumsal refah ve huzurun sağlanması hedeflenmiştir.

Sivil Teşkilat-Toplumsal Rol

Ahilik teşkilatına sadece tüccar, esnaf ve sanatkârlar değil, aynı zamanda kadılar, müderrisler, devlet adamları, askeri görevliler ve hatta hükümdarlar da üye olabilirlerdi. Bu durum, Ahiliğin toplumun bütün kesimlerini kucaklamasını, toplumsal huzur ve refah için ahlaki ilke ve kurallara toplumdaki her kesimin uymasını sağlamıştır.

Ahi birlikleri, kamu otoritesinden bağımsız, esnaf ve zanaatkarlar arasında bir işbirliği olarak, üreticinin, tüketicinin, çalışanların, toplumun ve tabiatın hakkını koruyacak bir sosyal güvenlik mekanizması seklinde örgütlenmiştir. Bu haliyle Ahilik, bir sivil toplum yapılanması olsa da devlet ve milletin bekasının sağlanmasında, kalkınmada, bilimde, sanatta ve askerlikte önemli bir işlevi yerine getirmiştir.

Ahilikte sadece erkekler değil, kadınlar da teşkilatlanmışlardır. Ahi Evran’ın hanımı Fatma Bacı’nın kurduğu “Bacıyan-ı Rum” (Anadolu Kadınlar Teşkilatı) ile kadınlar da eğitilmiş, onlar de aşına, işine, eşine bağlı yetiştirilmişlerdir. Ahiler kadınları da meslek sahibi yaparak, üretici konuma getirmişlerdir. Bacıyan-ı Rum dünyadaki ilk kadın sivil toplum teşkilatlanmasıdır.

Ahilikte İş Eğitimi ve Sosyal Eğitim

Ahilikte eğitim, küçük yaşta başlayıp, bütün hayatı kapsayan bir sürekliliğe sahiptir.  Teşkilatta eğitim sadece bireysel ve işe yönelik değil aynı zamanda, toplumsal kalkınmayı ve gelişmeyi sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.

Ahilikte bireylere sadece mesleki bilgiler değil aynı zamanda dini, ahlaki, askeri, sanatsal ve toplumsal bilgiler de verilmiştir. Bunun için üyelere gündüz iş başında, geceleri ise zaviyelerde ahlaki ve sosyal yönden olgunlaşmaları için eğitimler verilirdi. Terbiye ve kültür ocağı olan zaviyelerde okur-yazarlık eğitimi, dini, ilmi bilgiler, edebiyat, Kuran-ı Kerim okuma, Türkçe ve Arapça öğretimi, güzel yazı yazma ve musiki dersleri, görgü kuralları, okçuluk, binicilik, kılıç eğitimi, tarım işleri gibi alanlarda da eğitim verilmekteydi. 

Ahilik teşkilatına yeni katılanlara mesleğin erkân ve adabının yanında Ahilerin kaçınması gerekli tutum ve davranışlar da öncelikle öğretilen bilgilerdendi.

Ahi birlikleri Anadolu’da kasaba ve köylere kadar inmiş ve buralarda “yaren odaları” açmışlar, bu odalar birer ahlaki eğitim merkezi gibi çalışmışlardır.

(Devam Edecek....)

Yorum Ekle
Adınız :
Başlık :
Yorumunuz :

Dikkat! Suç teşkiledecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

sanalbasin.com üyesidir

ANA HABER GAZETE
www.anahaberyorum.com
İşin Doğrusu Burada...
İLETİŞİM BİLGİLERİMİZ
BAĞLANTILAR
KISAYOLLAR
anahaberyorum@hotmail.com
0312 230 56 17
0312 230 56 18
Strazburg Caddesi No:44/10 Sıhhiye/Çankaya/ANKARA
Anadolu Eğitim Kültür ve Bilim Vakfı
Anadolu Ay Yayınları
Ayizi Dergisi
Aliya İzzetbegoviç'i
Tanıma ve Tanıtma Etkinlikleri
Ana Sayfa
Yazarlarımız
İletişim
Künye
Web TV
Fotoğraf Galerisi
© 2022    www.anahaberyorum.com          Tasarım ve Programlama: Dr.Murat Kaya