Birleşik Arap Emirlikleri(BAE) tüm körfez ülkeleri de dahil olmak üzere 1821-1991 yıllarında İngiliz milletler topluluğunun (British Common Wealth) Hindistan Valiliği‘ne bağlı olarak 122 yıl kaldıktan sonra 24 yılda doğrudan Londra’ya bağlı olarak yönetilmişlerdir. Böylece 151 yıl sömürge yönetiminden sonra bağımsızlık verilen bölge ülkelerinde yeni İngiliz kolonyalizmi nüfuzunu güncelleyerek etkinliğini sürdüre gelmiştir. Basra Körfezi’nde İngiltere’nin hegomonik güç olarak bulunduğu yaklaşık 200 yıllık dönemde bölge Şeyhleri ile imzalanan anlaşmalar yoluyla bölgede halen devam eden jeopolitik statüko meydana gelmiştir. Bölgede göçebe bedevi gelenekleri üzerine şekillenmiş olan şeyhlik kurumu 20. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren İngiliz diplomat ve danışmanların kontrolü altında yapılan reformlarla dönüştürülen (ayrılan sonra birleştirilen) şeyhlikler daha gelişmiş bir bürokratik mekanizmaya sahip siyasi yapılar haline gelmiştir.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Abu Dabi, Dubai, Sharjah, Fujairah, Ajman, UMM Al Quwain ve Al Khaimah olmak üzere yedi emirliğin birleşmesi ile 1971 yılında kurulmuştur. Başkenti Abu Dabi’dir. Federasyonun kuruluşundan itibaren devlet başkanı Abu Dabi Emiri, Başkan yardımcısı ve Başbakan Dubai emiridir. Bugün devlet başkanı Muhammed Bin Zayid En Nahyan , Başkan yardımcısı Dubai emiri Muhammed Bin Raşid el Mektum’dur.

Birleşik Arap Emirliklerinin en kalabalık şehri olan Dubai kendi Emirliği‘nin de başkentidir. Yerli nüfusu 3.5 milyon , metropol nüfusu 6 milyondur. Kurucusu Maktum ailesi olan Dubai’nin nüfusunun %25’i yerli, gerisi özellikle Hintli, Pakistanlı olmak üzere birçok ülkeden gelen göçmenler ve çalışanlardır. Nüfusun %77’si İslam, %12’si Hristiyan ve %4’ü de Hindu ve diğer dinlerdendir. Dubai tam bir turizm ve alışveriş cenneti, kapitalizmin Orta Doğu Üssüdür. Asya’daki Singapur ve Hong Kong örnekleri gibi.. Dünyanın en temiz ve güvenli şehirleri arasında sayılmaktadır. Dubai’nin kuruluş tarihi 9 Haziran 1833’tür. Dubai küçük bir balıkçı kasabası ve kurak bir çöl iken başlangıçta petrol sayesinde çalışmadan zengin olmuş, kent yaşamına geçiş 1970’li yıllarda başlamıştır. Halen Dubai’nin rezervlerinde 4 milyar varil petrol yatıyor. Modern yapısıyla önde olan Dubai önce petrol sayesinde kalkınmış, sonra turizm, ticaret ve alışveriş şehri olmuştur. Gayrimenkul ve finansal hizmetler önemli gelir kaynağıdır. Altın, mücevher, pırlanta ile Dubai’nin ışıltısı ve görkemi dünyaca biliniyor ve “altın şehir” olarak anılıyor. Dubai çöldeki bir vahadır. Gökdelenler, görkemli binalar, ekstrem mimari, lüks ve konfor göz kamaştırıyor. Lüks otelleri, dünyanın en büyük global şirketlerinin ofisleri buradadır. Kıyılarında denizden toplanan İnci önemli gelir kaynaklarındandır.

Dubai’nin ana ihracat kalemleri: finansal hizmetler, petrol endüstrisi, inşaat. Başlıca ithal ürünleri: motorlu taşıtlar, elektrik ve elektronik ürünler, mücevherat, parfüm, kozmetik, gıdadır. En büyük tedarikçileri; Çin Hindistan, ABD’dir.

Dubai modern fantastik yapılar, lüks otomobiller ile zengin ve pahalı bir ülkedir. Ancak insanlar bu pahalılıkla doğru orantılı maaşlar alıyorlar. Türkiye’ye göre alım gücü çok yüksektir. Vatandaşlarından ve burada yaşayanlardan gelir vergisi alınmıyor. Yabancılara cazip gelen şeylerden biri de budur. İşçi maaşı 200-350 $ civarındadır. Asgari ücret yok. Yerli halk genellikle çalışmıyor. Açılan şirketlere ortak olarak otomatik hak sahibi oluyorlar. Önemli sektörler yerli aileler arasında paylaşılmış durumdadır. Durumu olmayanlar kendilerine tahsis edilen gelir ve villalarda yaşarlar..

Dubai’de kişi başı yıllık milli gelir 45.000 $ civarındadır. Para birimi Dirhemdir. Arap Emirates Dirhem (AED). Bir dirhem = 8,4 TL, 1 $ = 3,67 dirhemdir.

Zengin nüfus gösterişi seviyor. Yılda 200 milyon turist geliyor. Hava sıcaklığı yazın 35- 45°C, kışın 25°C de ortalamasındadır. Dubai’de 20.000 dolayında Türk Vatandaşı yaşıyor. Kıyafet zorunluluğu yok. Siyasi parti, seçimler yok. Telefon kullanımında WhatsApp, Skype, FaceTime kullanımı yasak. (devlete ait telekom şirketi ile rekabet ettiği için)

Dubai’de önemli yerler: Burç Khalifa (828m) dünyanın en yüksek binası, Dubai Frame, Palmiye Adaları, BurJ Al Arap oteli, “Mucize bahçesi” 45 milyon çeşit çiçek var, Dubai Mall, Jumeriah Camii, Aura Skypool Emirates Kuleleri, Dubai Water Canal, Oval müze, Marina döner dolap, Global Village, Dubai Creek başlıcaları..

Sonuç olarak Dubai denince:

• Batı kapitalizminin Orta Doğu Stratejik servis merkezi,

• Çok uluslu global şirketlerin Orta Doğu finansal üssü,

• Sömürgeci/kolonyalist İngiltere ve ABD’nin post modern imaj yeri,

• Doğu-Batı kültürlerinin adaptasyon lokasyonu,

• Beynelmilel uluslararası sermayenin ve küresel güçlerin Orta Doğu ticari, siyasi ,stratejik kuvvet ve denetim bölgesi, (Singapur,Hong Kong gibi),

• Post modern İngiliz kolonyalizminin adreslerinden,

• İngiltere’nin neo sömürge/mandası,

• Kurulmuş statükoda; iç işlerinde serbest/özgür alan, dış işlerinde tam bağımlılık/Jeopolitik vesayet,

• Bürokrasi, düzen, dizayn, plan, program, işleyişte stratejik akıl İngiltere ve Amerika’dan,

• Petrol zenginliği ve enerji cazibesi üzerinden yerleşen jeopolitik Statüko!

Aydın BOLAT
26.02.2024 DUBAİ