Kendimi içlerinde hissettiğim İslamcı Müslümanların vazgeçilemezleri arasında birlik, hilâfet ve şeriat vardır.
İdeal birlik, ümmetin (bütün Müslümanların) tek bayrak, tek vatan ve tek yönetim içinde birleşmesidir; lakin bunun tarih boyunca kâmil manada bir türlü gerçek-leşemediğini biliyoruz.
Engelin, hem dıştan hem de daha üçüncü ve dördüncü halifeden başlayarak içten kaynaklandığını da biliyoruz.
Ulus devletler ortaya çıkınca daha önce sıkı veya gevşek merkeze bağlı Müslüman gruplar, bu oyunu oynayan kurtlara yem olacaklarını düşünemeden üzerine atladılar ve onlar da ulus devletler oluverdiler.
Ümmetin bu tabii olmayan parçacıkları, Müslüman olmayanlara karşı olduğu kadar Müslümanlara karşı da sınırlarını ve bağımsızlıklarını korumak için savaşabiliyorlar.
Sömürücü iri devletler, bunları savaştırıyor, silah satıyor, borçlandırıyor; cahil, yoksul, dolayısıyla bağımlı kalmaları için her vicdansız çareye başvuruyorlar.
Az sayıda İslâmcı sultan zincirleri kırmaya teşebbüs edince çeşitli şekillerde yok edildiler.
Son yıllarda ideal manada olmasa da bası alanlardan başlayarak ilişki, birlik ve dayanışma teşebbüslerini memnuniyetle takip ediyoruz.
Bundan sonra olsa olsa “Müslüman topluluklar/devletler konfederasyonu” gibi bir birlik olabilir. Bayrak tek, sancaklar çok olur.