Türkiye'de eğitimin evrensel normlar dışlanmadan yerlileşmesinde en önemli engel Batı'dan ithal edilen ve evrenselmiş gibi sunulan kavramların hâkimiyetidir esasen. Psikoloji, pedagoji, sosyoloji gibi disiplinlerle ilgili tarihe mal olmuş onca yerli kaynak ve bilginin reddedilmesi aslında bu disiplinlerin sadece Batı literatürüyle mümkün olabileceği yönündeki sığ bir inancın ürünüdür.

Prof. Dr. Bayram Özer/ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Günümüz dünyasında eğitim meselesi yalnızca bilgi aktarma ya da beceri geliştirme değil, aynı zamanda bir medeniyet, kimlik ve anlam meselesi haline gelmiştir. Türkiye'de süregelen eğitim tartışmalarının en can alıcı noktası ise eğitimin yerliliği ve özgünlüğüdür. Ancak yerli bir eğitim sisteminden söz edebilmenin ön koşulu, öncelikle ilim arzusunun toplumda yeniden canlandırılmasıdır. Çünkü bugün eğitim, öğretime indirgenmiş, öğretim ise sınav başarısı, skor ve gösterge odaklılık üzerinden şekillenmiştir. Böyle bir ortamda ne derinlikli düşünce gelişebilir ne de entelektüel bir gelenek oluşabilir. İşte bu yazı Türkiye'de yerli bir eğitim anlayışının inşasını merkeze alan, kavramlar, kurumlar, düşünce sistemleri ve ilim geleneği üzerinden şekillenen bir diriliş çağrısıdır.

Bugün Türkiye'de eğitim sistemi bireyin bilgiden bilgeliğe doğru derinleşmesini, anlam üretmesini ve hakikate ulaşmasını amaçlayan ilim geleneğini terk etmiş, onun yerine sonuç odaklı bir öğretim anlayışına dönüşmüştür. Okullarda, üniversitelerde, hatta yüksek lisans ve doktora düzeyinde bile yapılan çalışmalarda amaç bilgiye ulaşma değil, var olan bilginin sınanması ve yorumlanması üzerine yoğunlaşılmaktadır. Bilimsel çalışmalar yeni bir bilgi bulmak ve bir yöntem geliştirmek yerine, bulunan ve geliştirilen bilgi ve yöntemleri denemekten öteye geçemiyor. Ancak gerçek anlamda bilimsel gelişme ve araştırma-geliştirme aslında bilgiyi keşfetmek ve yeni ve özgün yöntemler ortaya koymakla mümkündür.