AÇIKLAMA

1901 yılında, gereği için ilgililerine tebliğ olunan aşağıdaki Talimat; Başvekalet Neşriyat ve Müdevvenat Dairesi Müdürlüğünce tertib olunarak, Ankara Başvekalet Devlet Matbaasında 1941 yılında bastırılan Düstur’un, birinci tertib 7. cildinin 631. sayfasından alındı. Metin içinde geçen arapça, farsça kelimelerin türkçe karşılıkları –bir kereye mahsus olmak üzere- kelimenin hemen yanıbaşında parantez içinde gösteridi. Talimat; 1880’lerden itibaren, Osmanlı egemenliğindeki Filistin’e, Avrupa’dan –özellikle, Doğu Avrupa’dan- başlayıp peyderpey artarak devam eden Yahudi göç ve yerleşimlerini engellemeye yönelik olarak Sultan 2. Abdülhamid’in aldığı tedbirlerden birisidir. Bu tedbir, Filistin’e giriş-çıkış yapan yahudilerin; sıkı takip ve denetimleriyle ilgilidir. Osmanlı Sultanı’nın, dünyanın değişik yerlerinden, ağırlıklı olarak Doğu Avrupa’dan, Çarlık Rusya’sının baskısından kaçarak Osmanlı Devleti’ne sığınan Yahudilerin ülkenin daha başka yerlerine yerleşmelerine izin verdiği halde, Filistin üzerinde hassasiyet gösterdiği ve bu iznin dışında tuttuğu biliniyor.Talimat; Dünya Siyonist Teşkilatı’nın ve bugün, halen, Almanya’da neşredilen, dünyanın en etkin haftalık gazetelerinden Die Welt’in kurucusu Macar Yahudi’si Theodor Herzl’in 1901 yılında Sultan 2. Abdülhamid’le görüşmesi sırasında, para ile satılması veya Osmanlı Devleti’nin bütün borçlarının silinmesi karşılığında, Filistin’in Yahudilere yurt olarak verilmesini teklif etmesinin ve teklifin reddedilmesinin – ki ; bazı kayıtlarda, bu tekliften sonra Sultan’ın, Herzl’i huzurundan kovduğu bilgisi de vardır – birkaç ay gibi kısa bir zaman sonrasına denk gelmektedir.(M. USLU)

…………………………………………

YAHUDİ ZÜVVARI (ZİYARETÇİLERİ) HAKKINDA TALİMAT

14 cemaziyelahır 1318 ve 26 eylül 1316 (1901)

MADDE 1 Gerek memalik-i mahrusa-i şahaneden ( Osmanlı ülkesinden, Türkiye’den ) ve gerek memalik-i ecnebiyeden ( Yabancı memleketlerden, Osmanlı ülkesi dışından ) li-ecl-i ziyare ( ziyaret amacıyla ) arz-ı Filistin’e ( Filistin toprağına ) gidecek olan züvvar-ı museviye ( Musevi ziyaretçiler ) mutlaka sanat ve tabiiyetini ( uyruğunu, mensup olduğu devleti ) ve maksad-ı seyahatını ( seyahat amacını ) mutazammın ( ihtiva eden ) bir mürur tezkeresini ( giriş, geçiş belgesi )  veya pasaportu hamil ( pasaporta sahip ) olacaktır.

MADDE 2 Bu makule (çeşit) züvvar-ı museviye Berut (Beyrut) Vilayetinin veya Kudüs-ü Şerif Sancağı’nın hangi iskelesine varacaklar ise oranın tezkere memuruna (izne yetkili devlet görevlisine) hamil oldukları mürur tezkeresini ya terk ve tevdi ile (emanet bırakarak) arz-ı Filistin'de üç ay müddet zarfında seyr ü seyahate (gezip dolaşmaya) ve ikamete mezun olacağını mübeyyin (bildiren) bir kuruş ücret-i tabiye mukabilinde bir muvakkat ziyaret ve ikamet tezkeresini istihsal edecek (elde edecek) ve bu tezkere kolaylıkla diğer tezkerelerden tefrik edilebilmek (ayrılabilmek için) başka bir şekil ve renkte olacaktır (*) ve bu tezkereler gerek esna-yı ikamette ve gerek esna-yı seyr ü seyahatte memurin-i hükümet (hükümet memurları) ve zabıta-i mahalliye     (yerel polis) tarafından istenildikçe muayene (kontrol) olunacak ve tarih-i itasından (veriliş tarihinden) itibaren olan üç ay müddetini geçirmiş olanlar zabıta veya mensup olduğu devlet konsolatosu (konsolosluğu) marifetile arz-ı Filistin’den cebren (zorla) çıkarılacaktır.

MADDE 3  Madde-i sabıkda (geçen maddede) beyan olunduğu üzere züvvar-ı museviyeye memuru canibinden verilecek muvakkat ikamet tezkerelerinin münderecatını (içindekilerini) ve tarihlerini mübeyyin her ayın nihayetinde bir cetvel tanzimile müddetini geçirmiş olanlarını arz-ı Filistin’den ihraçları hususunu takibi zımnında (maksadıyla) memurin-i hükümet ve zabıtaya ita olunacak ve tekasül (ihmal) edenler mesul tutulacaktır.

MADDE 4 İkamet ve seyahata mezun olduğu müddeti ikmal ile arz-ı Filistin’den çıkacak veya vapura rakib olmak (binmek) için Berut iskelelerinin birisine gelecek olan ve yahut müddet-i ikametini geçirmiş olduğu yedinde (elinde) bulunan muvakkat ikamet tezkeresinden veya hiç ikamet tezkeresi ibraz edememesinden anlaşılacak ve hükumet-i mahalliyece (yerel idarece) cebren çıkarılacak olan züvvar-ı museviye yedinde bulunan muvakkat ikamet tezkeresi ahz ve hıfzla yeniden bir pasaport ve mürur tezkeresi verilecek ve her sene nihayetinde hin-i vürudunda (geliş zamanında) ahz ve hıfz edilen mürur tezakiri (giriş izin belgeleri) ile pasaportların ve anların (onların) mukabilinde verilen muvakkat tezkereler ve anlara mukabil esna-yı huructa (çıkış sırasında) verilen mürur tezakirinin ya pasaportların koçanları Kudüs-ü Şerif merkezine gönderilecek kontrol ve muayenesi icra edilecek ve bu babda (konuda) hilaf-ı kaide (kural dışı) bir guna (çeşit) muamele ikaına (yapılmasına) mücaseret etmiş (yeltenmiş) memur var ise derhal taht-ı mesuliyete (sorumluluk altına) aldırılacaktır.

(*) Talimat gereği çıkarılan ve Filistin’e Yahudi giriş-çıkışlarını sıkı denetim altına alan ve KIRMIZI TEZKERE denilen bu Geçici Ziyaret ve İkamet İzin Belgesi; Sultan 2. Abdülhamid’in 1909’da bir darbeyle tahttan indirilmesinden sonra, darbeyi yapan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin iktidarı döneminde, uygulamadan kaldırıldığı gibi Yahudilerin Filistin’de toprak satın almalarına ve yerleşmelirine de izin verilmiştir.İttihat ve Terakki iktidarının bu uygulamaları da normal olarak devam eden süreç içinde Filistin’e Yahudi göç ve yerleşimlerini hızlandırmıştır.(M. Uslu)