Soruldu: Mesafe almak için ne yapmak lazım gelir?
Cevap verildi: Bir adam düşünün ki suyu arıyor. Bunun için de her önüne gelen toprağı biraz kazıp “burada su yok” diyerek başka bir yere yürüyor ve yeniden kazmaya başlıyor. O adamın su bulma ihtimali nasıl yoksa bu soruyu soran adamın mesafe alma ihtimali de o kadar yoktur.
İtiraz edildi: Ama bu örnek doğru olmadı. Mesafe almak yürümekle olur. Siz yürümeyi değil su aramayı anlatıyorsunuz bize.
Cevap verildi: Cevapta bir yanlışlık yok. Mesafe almayı soruyorsanız öncelikle bilmelisiniz ki mesafe almak yürümekle değil kazmakla olur. Bu şöyledir. Bir kişi bulunduğu yeri kazmaya başlasa ve bunda sebat etse öyle ya da böyle önünde ya da sonunda suya ulaşır. Mesafe almak bu değilse nedir?
Soruldu: Suyu bulmaktan kasıt nedir?
Cevap verildi: Suyu bulmaktan kasıt hakikati bulmaktır. Hakikati bulmak için kazmak gerekir. İnebildiğin kadar derine inmek gerekir.
Burada kavil ikidir.
Birisi şudur ki az da olsa devam ettiğin şeyden vazgeçmek mesafe almanı zorlaştırır. Günde doksan dokuz kazma vuruyorsan ve bunu her gün yapıyorsan suya yaklaştın demektir. Onu bulursun. Ama bazı gün iki yüz kazma vurup bazı gün hiç vurmazsan su senden uzaklaşır. Bazen kuyunun ağzını otlar basmış bulursun, bazen kazmayı körelmiş bulursun, bazen vurduğun isabet etmemeye başlar. Yani ki düzlüktedir aşk dahi. Devamlılıktadır.
İkisi şudur ki bir kuyuya bir rehberle inilir. Her önüne gelenden akıl sorup da hergizin dediğini tutmaya başlarsan kuyu da hak getire suyu bulmak da hak getire. Çünkü rehberler ne kadar bilgili olurlarsa olsunlar her birinin hali, tavrı, yöntemi ayrıdır.