Küçük çocuk caminin önündeki sadaka kutusunun önünde durdu ve avucundaki parayı kutunun içine atıp yoluna devam etti.
Utandım.
Her gün önünden geçtiğim bu sadaka kutusuna hiç bu gözle bakmamış, çocuğun yaptığı gibi sadaka atmamıştım. Kutuya bakmaya başladım.
Caminin girişindeki bu kutu görülmeyecek bir durumda değildi. Göz önündeydi.
Neden ilgimi çekmemişti?
Kutunun üzerindeki “az sadaka çok belayı defeder” yazısını görünce de irkildim. O ana kadar, bu değerli sözü de fark etmemiştim.
Bir daha utandım.
Neredeyse kutuya sarılıp özür dileyecektim.
Küçük bir çocuk bağırıp çağırmadan, çaktırmadan bir ders verip gitmişti. Çocukların büyüklüğü böyle oluyordu demek ki.
Utanarak, sıkılarak elimi cebime attım.
YEŞİL ÇİNİLİ AUER
Çok zengin bir arkadaşım var. Aileden zengin. Çocukluğundan beri tanırım. Hiç parasal sıkıntısı olmadı. Her şeyi var. Sıkıntıları dertleri elbette kendine göre var. Konumuz o değil.
Bu arkadaşım bir süredir antikaya takmış vaziyette. Tablo alır, halı alır ne bulursa alır. Tabii para çok bilgi az olunca bazen başına çok trajik işler de gelmiyor değil. Ancak o yılmadan para harcamaya devam ediyor.
Geçen gün aradı ve kahve içmeye davet etti. Ara sıra oturur kahve içeriz. Bu ara sıralar hep onun yeni bir antika veya antika sandığı bir şeyi aldığı zamana denk gelir. Amacı bellidir hem aldığını gösterip hava atacak hem de bilgi sahibi olacak. Yoo öyle eksper falan değilim ama biraz anlarım bu işlerden. Bir kahve karşılığı fikirlerimi satacağım. Karlı iş. Hatta epey de böbürlenecek. İşte o böbürlenmeye tahammülün bedeli yok maalesef.
Bunları bile bile gittim.
Kocaman bir evi var. Evi dolaşmak birkaç saati alıyor. Bahçeye çıkar havuza, ağaçlara bakmaya kalkarsanız günler geçiyor. Bir komşusunun küçük oğlu bahçede kayboldu itfaiye ve polis çağrıldı. Öylesi yani.
Bu devasa evde tek başına yaşadı. Annesi ve babası yaşarlarken “malımıza kimse konmasın, aman dikkat” diyerek bir türlü gelin adayı bulamadılar. Arkadaşım da hiçbir zaman düşünmedi. Anlayacağınız kara kapkara mizahi bir durum bu. Şimdi antika peşinde koşan ama antika konusunda hala hiçbir bilgisi bulunmayan arkadaşımın evindeyim.
Kapıyı açtı, ağzı kulaklarında. Hayır mutluluktan değil bir şeyler gösterip övünecek ya ondan. Para harcamaktan zevk alıyor. Adam bundan gurur duyuyor.
Giriş katındaki salona doğru yürüdük. Girişte tam köşede üzeri örtülü bir nesne. Sanki dolap gibi ama boyu kısa. Birileri buna “17. Yüzyıl cüce dolap” mı sattı diye düşünürken durdu, bana döndü, ağzı kulak memelerini geçip ensesine doğru yayılırken örtüyü kaldırıp “işteee” diye bağırdı.
-“Aaaa” deyip şaşkınlıkla bir adım attım. Tekrar bir “aaaa” dedim, “AUER” bu.
-“Evvet” dedi bir Erkan Yolaç edası ile. Tabii bilenler bilir hatırlayanlar hatırlar, bu evet kelimesin, Erkan Yolaç rahmetli olduğundan bu yana gerektiği gibi söyleyemiyorduk. Arkadaşım bu eksikliği giderdi.
-“Ne diyorsun” dedi. “Bir antikacıda buldum, anında enseledim.”
Bir zamanlar evlerin baş tacı, sobaların kralı Auer karşımda duruyordu. Koyu vişne çinileri ile göz alıcı Auer. Bizim evde de vardı. Yeşil çinili bir Auer.
Çöktüm yakından bakmaya başladım.
Arkadaşım sobalı bir evde büyümediğinden bunun mana ve önemini idrak edemezdi bana kaça aldığını anlatıyordu ama, dinleyen kim?
Yeşil çinili Auer.
Yeri salonun tam ortasıydı. Salona kapıları açılan diğer üç odaya da sıcaklığın gitmesi için orası seçilmişti. Diğer sobalar gibi itici, kaba ve çirkin değildi. Evin bir parçası sayılırdı.
Kok kömür yakardı. Taş kömürünün Hava gazı fabrikasında gazları alınır bu gaz işlemden geçirilip evlere kullanılmak üzere gönderilirdi. Bu gaz evlerde ocaklarda yemek vb için kullanılır, şofben denilen bugünkü kombiye benzeyen cihazlarla sıcak su elde edilirdi. Bir nevi bugünkü doğalgaz gibi.
Gazı alınan linyit veya taş kömürüne kok kömür denir. Evlerdeki sobalarda kullanılmak üzere satılırdı. Çok kaliteli bir kömür olduğundan fiyatı da diğer kömürlere göre oldukça yüksekti.
Ama kok kömürü kokusuz, yüksek verimli ve kaliteliydi. Nisan mayıs aylarında parası yatırılır sıraya girilirdi. Eylüle doğru sırası gelenlere kömürleri teslim edilirdi. Kömürler evlerin kömürlük denilen bölümlerinde tutulur kova kova evlere taşınır her sabah sobalar küllerinden temizlenir ve yeniden kömürle doldurularak yakılırdı.
Kok kömürü hızlı bir şekilde tutuşur ve Aueri ısıtırdı. Auer bu ısıyı çok dengeli bir biçimde etrafına yayardı. Sabahları auerin üzerinde ekmek kızartmak ise en büyük zevklerimizden biriydi.
Farkındayım. Şimdi doğalgazlı bir dünyada yaşayanlar için bu anlattıklarım Bin bir Gece Masalları gibi.
- “Aaaa o da ne, Bin bir Gece Masalları mı varmış” diyenler de çıkabilir.
-“Çıkabilir” diyerek ayağa kalktım, arkadaşım hayretle “ne çıkabilir” dedi, “yoksa kapaklarında falan bir arıza mı gördün”
-“Yok” dedim, ”iyi ki almışsın, verdiğin paranın tam karşılığı”
-“Hadi ya” dedi, “Çok sevindim. Gel kahvelerimizi içelim, pasta da var.”
ŞİMDİKİ EKMEKLER
Kara buğdaylı, çavdarlı, kara kılçıklı, tam buğday, siyez unundan filan falan. Çeşit çeşit, değişik boy ve ebatta ekmekler. Efendim girin internete görün ekmek dünyasını.
İnsülin direncine, obeziteye, sindirim sistemine, kalp damar hastalıklarına, çölyak’a, kilo almak vermek isteyenlere göre üretilen ekmekler.
Fiyatları da bir yaman doğrusu. Doksan liradan başlayıp 450 liraya kadar uzanan fiyatlar. Tabii internetten satın alınınca durum daha da değişiyor. Sipariş tutarları bin lira ve üzeri tutabiliyor.
Şimdiki ekmekler ekmek kavgasında mümtaz bir yer almışa benziyor.
KÜTÜPHANEMDEN
NECİP FAZIL KISAKÜREK
ÇİLE-BÜTÜN ŞİİRLERİ
YAPI KREDİ YAYINLARI
Editörlüğünü Murat Yalçın’ın, kapak tasarımını Nahide Dikel’in yaptığı ve Yapı Kredi Yayınlarınca 2004 yılında yayımlanan eserde Necip Fazıl’ın bütün şiirleri yer alıyor.
BEKLENEN
Ne hasta bekler sabahı
Ne taze ölüyü mezar
Ne de şeytan, bir günahı
Seni beklediğim kadar
Geçti istemem gelmeni
Yokluğunda buldum seni
Bırak vehmimde gölgeni
Gelme, artık neye yarar?
BUGÜN YİNE-YENİDEN...
Yıllar öncesine uzanan cesur, naif ve istekli bir girişimin küçük bir örneği gördüğünüz.
Çizgi romanın etkisine inanan birkaç kişinin biz de yaparız deyip kalemi, kâğıdı, mürekkebi kuşandığı bir dönem.
Tarihin en acımasız, en gaddar ve en insanlık dışı talan, cinayet, tecavüz ve yağmalama hareketini; yani Haçlı Seferlerini konu al misti.
Ama olmadı.
Sadece üretmek, çalışmak yeterli değildi. Ortaya çıkanın değerlendirilmesi, finanse edilmesi de gerekiyordu.
Bugün yine-yeniden neden olmasın.
Hadi bakalım bir sponsor aranıyor.
Sarper SAN
