Yeni yayınlanan ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi Belgesi’yle Monroe Doktrini tekrar gündeme geldi. ABD Başkanı James Monroe tarafından 202 yıl önce tesis edilen doktrin, 94 yıl Amerika’nın siyasetini belirledi. Bu doktrinle diğer güçler Amerika’dan uzaklaştırılırken kıtada ABD hâkimiyeti tesis edildi. Trump, şimdi bu doktrini kendi üslubuyla yeniden canlandırmaya çalışıyor

Amerika Birleşik Devletleri, 13 İngiliz kolonisinin Britanya'ya karşı bağımsızlık mücadelesinin başarıya ulaşmasıyla 1776'da kuruldu. ABD'nin gerek 1775-1783'ü kapsayan savaşı yılları gerekse de bağımsızlık sonrasının ilk yıllarında her bireysel hem de devlet düzeyinde özgürlüğe, bağımsızlığa ve sömürgecilik karşıtlığına dayalı bir söylem oluşmuştu. Fatih Gürcan, yakında yayınlanacak "Amerika Tarihi" isimli kitabında "Monroe Doktrini"ni anlatır.

İNGİLTERE'DEN KORKTULAR

ABD'nin kurucu metinlerinde kolonileşmeye karşı çeşitli önlemler alındı. Mesela, başkan olmak için bugün hâlâ geçerli olan doğuştan ABD vatandaşı olma zorunluluğu bu dönemin etkisidir. Amerikalılar, o dönemde Polonya'nın başına geldiği gibi, yabancı bir devletle bağlantılı birinin ülkenin başına geçmesinden korkmuşlardı. Zira Amerikalılar, Britanya'nın Bağımsızlık Savaşı'nın rövanşını alarak yeniden koloni statüsüne düşmekten çekiniyorlardı. Hatta ABD'deki bireysel silahlanma ve eyaletlere ait milis kuvvetlerinin kurulmasının sebeplerinden biri de başta İngiltere olmak üzere, yabancı kuvvetlerin ülkeyi işgal etmeleri halinde, topyekûn halk savaşı gerçekleştirmek ve Amerika'nın bağımsızlığını sağlamaktı.

Ancak ABD yöneticileri, kolonileşmeye soğuk bakmaları ve İngiltere ile İspanya gibi ülkelerin kendilerini yönetmesinden çekinmelerine rağmen, ABD'nin kendi kıta sahanlığı içinde batıya doğru genişlemesini doğal bir hak olarak görmekteydiler. Bu yüzden özellikle Kızılderililerle mücadeleye girişmişlerdi. Üçüncü Amerikan Başkanı Thomas Jefferson'ın en büyük hedefi, ABD'yi bir tarım cumhuriyeti haline getirmekti. Jefferson, batıya genişlemek için Kızılderililerle mücadele girişmişti ve buna tepki gösteren Kızılderili Shawnee kabilesinin lideri Tecumseh, ABD'lilerle mücadeleye girişmişti.